Hoe scholing jouw organisatie kan helpen in een krappe arbeidsmarkt

Want wist je dat er in het eerste kwartaal van 2023 maar liefst 437.000 vacatures waren, terwijl er slechts 327.000 werklozen waren? Dat houdt in dat er voor elke 0,9 werkzoekenden 1,2 vacatures beschikbaar waren, en het wijst erop dat er meer vraag is naar personeel dan aanbod. Dat maakt het vele organisaties moeilijker om geschikte en gekwalificeerde medewerkers te vinden en te behouden. Hoe kun je hiermee omgaan? Hoe kun je ervoor zorgen dat je medewerkers bij je blijven en zich blijven ontwikkelen?

De arbeidsmarkt wordt krapper

Je hebt het misschien al gemerkt: het is niet makkelijk om geschikt personeel te vinden of te behouden. Dat komt doordat de arbeidsmarkt steeds krapper wordt. Maar wat houdt dat precies in? En wat zijn de oorzaken en gevolgen voor jouw organisatie en je medewerkers?

Er is meer vraag naar personeel dan aanbod, en dus meer vacatures dan werklozen. Dit komt door factoren als economische groei, vergrijzing, veranderende beroepsvraag of mismatch.

De krapte op de arbeidsmarkt is niet nieuw en is te verklaren door een mix van redenen. Zo was er de coronacrisis, die zorgde voor een tijdelijke dip in de economie en de werkgelegenheid, maar ook voor een snelle herstel en een inhaalvraag. Daarnaast zijn er structurele factoren, zoals vergrijzing en deeltijdwerk, die zorgen voor een afname van het arbeidsaanbod. En er is in sommige gevallen sprake van een mismatch, waarbij de kennis en vaardigheden van de werkzoekenden niet aansluiten bij de eisen van de werkgevers.

De krapte raakt ook jouw organisatie hard. Hoe dan? Het kan bijvoorbeeld leiden tot:

• Moeilijkheden met het vinden of behouden van geschikt personeel
  Je kunt minder kieskeurig zijn bij het selecteren van sollicitanten, of je moet meer moeite doen om je medewerkers te binden en te boeien.
  
  
• Hogere loonkosten of andere arbeidsvoorwaarden
  Je moet misschien meer betalen om je medewerkers tevreden te houden of om nieuwe medewerkers aan te trekken. Of je moet andere voordelen bieden, zoals flexibele werktijden, thuiswerken of scholing.
  
  
• Lagere klanttevredenheid of omzet
  Je kunt misschien niet voldoen aan de vraag of verwachtingen van je klanten, omdat je niet genoeg of niet goed gekwalificeerd personeel hebt. Of je moet investeren in extra capaciteit of automatisering.

Er zijn verschillende indicatoren die deze krapte aantonen:

• De werkloosheid
  Dit is het percentage van de beroepsbevolking dat geen betaald werk heeft, maar wel actief op zoek is naar werk en daarvoor beschikbaar is. Hoe lager de werkloosheid, hoe krapper de arbeidsmarkt.
  
  
• De vacaturegraad
  Dit is het aantal openstaande vacatures per 100 banen van werknemers. Hoe hoger de vacaturegraad, hoe krapper de arbeidsmarkt.
  
  
• De spanning op de arbeidsmarkt
  Dit is het aantal openstaande vacatures per 100 werklozen. Hoe hoger de spanning, hoe krapper de arbeidsmarkt.

In Nederland zijn deze indicatoren historisch hoog. Eind 2021 stonden er in Nederland 437 duizend vacatures open (een recordhoogte). De vacaturegraad was 4 procent (ook een recordhoogte). De spanning op de arbeidsmarkt was 1,4 (eveneens een recordhoogte). De werkloosheid was 3,6 procent (een daling ten opzichte van het tweede kwartaal). Er waren 327 duizend mensen werkloos (een daling ten opzichte van het tweede kwartaal).

Deze cijfers laten zien dat de arbeidsmarkt ongekend krap is. Maar dat betekent niet dat er geen mogelijkheden zijn om meer personeel te vinden of te behouden.

Scholing helpt jouw organisatie en jouw medewerkers!

Én heeft ontzettend veel voordelen! Hier zijn ze in twee tabellen samengevat:

Voordelen voor jouw organisatie		Voorbeelden
Motivatie en betrokkenheid		Tevreden en enthousiaste medewerkers, goede sfeer, minder verzuim
Productiviteit of kwaliteit		Betere prestaties en resultaten, meer innovatie, minder fouten
Personeelsverloop		Loyalere en gebonden medewerkers, minder vertrek, lagere wervingskosten

Voordelen voor je medewerker		Voorbeelden
Kennis en vaardigheden		Nieuwe technieken of recepten leren, een cursus volgen, een certificaat behalen
Zelfvertrouwen en waardering		Meer complimenten krijgen, een bonus ontvangen, een promotie maken
Loopbaanperspectief of mobiliteit		Van functie veranderen, naar een andere afdeling gaan, bij een ander bedrijf solliciteren

Hoe kun je scholing aanbieden en stimuleren in jouw organisatie?

Investeren in de ontwikkeling en het kennisniveau is een goede manier om je medewerkers te helpen in een krappe arbeidsmarkt. Maar hoe pak je goed aan?

1: Maak een opleidingsplan

Hierin leg je vast wat de leerdoelen, de leeractiviteiten, de planning, de kosten en de evaluatie van scholing zijn. Het helpt je door een planmatige en doelmatige aanpak te volgen. Je kunt het maken voor je hele organisatie, voor een afdeling of voor een individuele medewerker:

Onderdeel		Beschrijving
Aanleiding of noodzaak		Wat is het probleem of de uitdaging waarvoor scholing een oplossing kan bieden? Wat wil je ermee bereiken?
Leerdoelen of resultaten		Wat moeten je medewerkers weten, kunnen of doen? Hoe meet je dat?
Leeractiviteiten of middelen		Welke vormen van scholing ga je gebruiken? Hoe sluiten ze aan bij de leerdoelen, de leerstijlen en de behoeften van je medewerkers?
Planning of tijdlijn		Wanneer start en eindigt het? Hoeveel tijd kost het? Hoe plan je het in naast het reguliere werk?
Kosten of budget		Hoeveel geld heb je beschikbaar? Hoe verdeel je het over de verschillende leeractiviteiten? Hoe kun je eventueel besparen of subsidie aanvragen?
Evaluatie of feedback		Hoe ga je beoordelen of scholing effectief en succesvol is geweest? Hoe verzamel je feedback van je medewerkers en klanten? Hoe gebruik je die feedback om te verbeteren?

2: Betrek je medewerkers

Scholing werkt het beste als je medewerkers erbij betrekt. Dat betekent dat je ze informeert, motiveert, ondersteunt en waardeert bij hun leerproces. Je kunt dat op verschillende manieren doen:

Manier		Beschrijving
Informeren		Leg uit wat de aanleiding, de doelen en de verwachtingen zijn. Geef voorbeelden hoe het hun werk makkelijker, leuker of beter kan maken.
Motiveren		Geef ze ruimte om hun eigen leerdoelen, leeractiviteiten en leertempo te kiezen. Stimuleer ze om hun interesses, vragen en ideeën te delen. Daag ze uit om nieuwe dingen te proberen.
Ondersteunen		Zorg voor voldoende tijd, middelen en begeleiding voor scholing. Help ze bij het oplossen van problemen of het overwinnen van obstakels. Bied ze extra hulp of coaching als dat nodig is.
Waarderen		Geef ze complimenten, feedback en erkenning voor hun vooruitgang en prestaties. Beloon ze met een certificaat, een bonus of een promotie als dat mogelijk is.

3: Maak gebruik van verschillende vormen

Scholing kan allerlei vormen aannemen. En elke vorm heeft zijn eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de leerdoelen, de leerstijlen en de behoeften van je medewerkers. Het is daarom verstandig om een mix van verschillende te gebruiken, zodat je optimaal kunt inspelen op de diversiteit van je personeel:

Vorm				Voordeel				Nadeel
Cursus of training				Snel en efficiënt nieuwe kennis of vaardigheden opdoen				Soms te algemeen, te theoretisch of te saai
Workshop				Actief en creatief leren door te doen				Soms te chaotisch, te complex of te vrijblijvend
E-learning				Flexibel en gepersonaliseerd leren in eigen tempo en plaats				Soms te technisch, te eentonig of te isolerend
Coaching of begeleiding				Gericht en persoonlijk leren met feedback en advies				Soms te duur, te intensief of te afhankelijk
Stage of leerwerkplek				Praktisch en realistisch leren door ervaring op te doen				Soms te druk, te risicovol of te onduidelijk
Intervisie of mentoring				Sociaal en reflectief leren door elkaar  te ondersteunen en uit te dagen				Soms te informeel, te subjectief of te confronterend

Er zijn nog veel meer mogelijkheden om scholing aan te bieden en te stimuleren in jouw organisatie. Je kunt bijvoorbeeld gebruikmaken van het STAP-budget, het levenlanglerenkrediet, het opleidings- en ontwikkelingsfonds of de bedrijfsschool. Je kunt ook zelf op zoek gaan naar geschikte aanbieders of partners.

Welke mogelijkheden heb jij om scholing aan te bieden en te stimuleren in jouw organisatie?